Δρ.Νίκος Μερτζιώτης χειρουργός Ουρολόγος

Η φίμωση είναι μια ανωμαλία στα μικρά αγόρια  που μπορεί να υπάρχει απο τη γέννηση τους ,ενω στους ενήλικες άνδρες μπορεί να οφείλεται  σε φλεγμονές και δερματικές παθήσεις  (όπως η βαλαποσθίτιδα), ή να προκαλείται απο  συστηματικές παθήσεις (όπως ο σακχαρώδης διαβήτης), αλλά  και απο κακή προσωπική φροντίδα.

Η φίμωση είναι η αδυναμία αποκάλυψης του δέρματος που καλύπτει την βάλανο ( τη κεφαλή  του πέους δηλαδή ), Αυτό οφείλεται στον  σχηματισμό ενος δακτυλίου στην ακροποσθία του πέους  που περιβάλλει την βάλανο και δεν μπορεί να τραβηχτεί προς τα πίσω ,η όταν τραβηχτεί βίαια τότε πολλές φορές δεν είναι δυνατό να επανέλθει στη θέση του , γίνεται οιδηματώδες       ( δηλ.πρήζεται) .Αυτή η κατάσταση ονομάζεται παραφίμωση και είναι δυνατόν να δημιουργήσει νέκρωση του δέρματος του πέους ,γι’αυτό θα πρέπει να αντιμετωπισθεί άμεσα.

Η φίμωση μπορεί να δημιουργηθεί σε οποιαδήποτε ηλικία , αλλά στα αγόρια κάτω του τριών ετών σπάνια παρατηρείται αληθινή φίμωση .Μεγαλώνοντας το δέρμα της ακροποσθίας  αποκτά ελαστικότητα, ωστε  να μπορεί να αποκαλυφθεί φυσιολογικά η βάλανος.

Η φίμωση μπορεί να ειναι επικίνδυνη στα παιδιά, σε  ορισμένες περιπτώσεις

-Όταν υπάρχει στενός δακτύλιος στο δέρμα του πέους
 δηλαδή ο δακτύλιος είναι τόσο στενός που το δέρμα  καλύπτει εντελώς το άνοιγμα της ουρήθρας και εμποδίζεται η ούρηση.Κύριο μέλημα των γονέων και ειδικότερα της μητέρας που έχει στενότερη επαφή με την υγιεινή του παιδιού ειναι η παρακολούθηση της ούρησης του παιδιού εάν είναι φυσιολογική (δηλ. να σχηματίζεται ακτίνα-καμπύλη) η εάν αυτή εμποδίζεται. Στην περίπτωση που η μητέρα παρατηρήσει οποιαδήποτε αλλαγή στην ούρηση η έχει κάποια αμφιβολία ,πρέπει οπωσδήποτε να επισκέπτεται το γιατρό της. Παλαιότερες απόψεις της ιατρικής που ίσως συναντώνται και σήμερα, συνιστούσαν καθημερινή αποκάλυψη της βαλάνου και τράβηγμα της  ακροποσθίας προς τα πίσω , πιστεύοντας οτι έτσι πραγματοποιείται μηχανική διεύρυνση του δακτυλίου. Αυτός όμως ο χειρισμός δεν κάνει τίποτα άλλο απο το να προκαλέι μικροτραυματισμούς και ρήξεις της συνέχειας του δέρματος και ο οργανισμός κατά την επούλωση αυτών των μικροτραυματισμών δημιουργεί ουλές που έχουν ως αποτέλεσμα την περαιτέρω στένωση του δακτυλίου , και ίσως, προκαλώντας φίμωση εκεί που δέν υπήρχε .Θα πρέπει λοιπόν οι μητέρες να αρκούνται στην εξωτερική καθαριότητα και μόνον του πέους του παιδιού και να επισκέπτονται τον ουρολόγο ανα εξάμηνο.Πολλές φορές στο παιδί με φίμωση μπορεί να παρουσιασθεί φλεγμονή του δέρματος και της βαλάνου που εμφανίζεται με κοκκινίλα  στο δέρμα όπως επίσης να υπάρχει φαγούρα και άλλες φορές εμφάνιση πυώδους υγρού στο πέος.Σε αυτές τις περιπτώσεις  θα πρέπει να απευθυνθούμε, οπωσδήποτε στο γιατρό.

–Συχνές ουρολοιμώξεις
Η δεύτερη περίπτωση κατά την οποιά είναι επικίνδυνη η φίμωση , είναι όταν στο αγόρακι παρουσιάζονται υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις. Έχουν γίνει διάφορες μελέτες, που αντικρούουν η μία την άλλη , όσον αφορά δηλαδή την συμμετοχή της φίμωσης στις αιτίες  των ουρολοιμώξεων ή όχι και έχει βρεθεί ότι αυτή μπορεί  όντως να ευθύνεται στα  βρέφη ηλικίας 3-6 μηνών , ενώ στα μεγαλύτερα αγόρια θεωρείται απίθανο να έιναι αυτή η αιτία .

Αντιμετώπιση της φίμωσης

Σε δύο περιπτώσεις θα πρέπει να αντιμετωπίζεται άμεσα  η φίμωση

α) όταν αυτή εμποδίζει την ούρηση και 

β) όταν σε βρέφος ηλικίας 3-6 μηνών παρουσιάζονται υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις. 

Όταν δεν συντρέχει κάποιος απο αυτούς τούς δύο λόγους , θα πρέπει η επέμβαση να αναβάλλεται εως ότου το παιδί να μεγαλώσει και να μπορεί να λάβει τοπική αναισθησία.

Όσον αφορά τον ενήλικα άνδρα , η φίμωση μπορεί να  προκαλεί πλήρη απόφραξη (ουλώδης φίμωση ) στη διέλευση των ούρων , με αποτέλεσμα τη στάση των ούρων και ακομα την νεφρική ανεπάρκεια απο χρόνια απόφραξη ,εικόνα που μπορεί κανείς να συναντήσει σε παραμελημένους ασθενείς με χρόνιες παθήσεις .

 Η φίμωση στον ενήλικα άνδρα μπορεί να είναι και ατία ανικανότητας αφου δεν επιτρέπει την ευχερή διεισδυση κατά την επαφή , αλλά και αιτία υπογονιμότητας αφου εμποδίζει την εύκολη έξοδο του σπέρματος.

Δεν θα πρέπει να συγχέουμε την φίμωση , με τον βραχύ χαληνό , κατάσταση κατα την οποία ο χαληνός μία μεμβράνη που συνδέει το δέρμα του πέους ( ακροποσθία) με την βάλανο ακριβώς κάτω απο την ουρήθρα , είναι πιο βραχύς απο όσο πρέπει με αποτέλεσμα να επιτρέπει μεν την αποκάλυψη της βαλάνου , αλλά να εμποδίζει τη στύση και μάλιστα να προκαλεί πόνο και μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις κατα την διάρκεια της επαφής να γίνεται και ρήξη του χαληνου( σχίζεται) με αιμορραγία , που αρκετές φορές ,να χρειασθεί μικρο επέμβαση για να σταματήσει.